Бу саволга аниқ жавоб керак, чунки Ислом дини жинслар ўртасидаги дўстликнинг олдини олишга чақиради. Бугунги кунда кўплаб мусулмонлар бу огоҳлантиришга эътибор бермаётганига қарамай, аслида айнан шундай.

Бундан ташқари, ислом динини янги қабул кўплаб опа-сингилларимиз ўзларининг эркак дўстлари билан муносабатларни узишга мажбур бўлганда, ўзларини хафа ҳис қиладилар. Шунчаки улар, ҳеч бўлмаганда дастлабки паллаларда, буни тушунишга қодир эмаслар.

Мен бу муаммонинг фақат динни янги қабул қилганлар билан чегараланишини истардим. Аммо, афсуски, бу ҳатто мусулмон оилаларида туғилган опа-сингиллар орасида ҳам учрайди. Кўпгина опа-сингиллар агар тўй куни уларга хушмуомалалик билан бошқа улар билан гаплашмасликни сўраб хабар юбориб, шу билан қутулишса, никоҳдан олдин эркак дўстлар бўлиши мумкин, деб ўйлашади.

Уларнинг аксарияти бу тақиқни бизнинг давримизда ўз аҳамиятини йўқотган оддий бир нарса деб билади. Бу фикрни Ислом таълимотини бузиб кўрсатишга уринаётган турли модернист/ислоҳотчилар ҳам қўллаб-қувватлайди.

Шундай қилиб, бу опа-сингиллар бизни ошириб юборяпти, деб ўйлашади. Улар ҳатто эркаклар билан эркин мулоқот қилишлари ва уларнинг доирасида завқланишлари тақиқланган бўлса, қандай қилиб эр топа олишлари ҳақида ҳайрон бўлишади.

Нотаниш эркаклар билан мулоқот қилиш уларнинг келажакдаги никоҳида олиб келиши мумкин бўлган аниқ салбий оқибатлар тафсилотларига берилиб ҳам кетмасдан, келинг, эркаклар билан дўст бўлиш одатий ҳол ва бундай муносабатлар аниқ тарзда гуллаб-яшнаши мумкинлиги ҳақидаги бемаъни ғояларни тушунтириб берайлик.

Аллоҳ Таоло айтади: «Ва зинога яқинлашманглар. Албатта, у фаҳш иш ва ёмон йўлдир». (Исро, 32)

Биз бу ишнинг тақиқланганлигини шундоқ ҳам биламиз, лекин агар эркак ва аёл ўртасидаги дўстона муносабатлар ҳар қандай шаклда тўлқинланиш ва интилиш билан боғлиқ бўлиши мумкинлигини исботлаш имкони бўлса, унда бу дўстлик зинога "яқинлашув" эканлигига шубҳа қиладиган ҳар бир киши учун етарли бўлиши ва бутунлай бостирилиши ва олди олиниши керак.

2007 йил универститет шаҳарчасида ўтказилган сўров натижаларига қаранг. Унда айтилишича, ҳар 10 нафар аёлдан 7 нафари бошқа жинс вакилларидан кимдир уларнинг дўстона муносабатини жинсий қизиқиш сифатида нотўғри талқин қилгани ҳақида хабар берган. Барча эркакларни мантиқсиз бузуқликда айблашга шошилишлик, чунки ҳар 10 эркакдан 6 нафари қиз ўртоқлари ҳақида ҳам шундай нарсани айтган:

Аёллар ҳам, эркаклар ҳам кўпинча уларнинг жинсий ниятлари қарама-қарши жинс вакили томонидан нотўғри қабул қилинганлиги ҳақида хабар беришади, гарчи эркакларга қараганда сезиларли даражада кўпроқ аёллар жинсий қизиқиш даражаси ҳаддан ташқари ошириб баҳоланишини айтсада (Abbey, 1987; Haselton, 2003; Koss & Oros, 1982).

Масалан, Косс ва Ороснинг (1982) аниқлашича, сўровда қатнашган талаба қизларнинг 70%и ва йигитларнинг 53%и улар қарама-қарши жинс вакилидан хоҳлаган жинсий яқинлик даражаси камида бир марта нотўғри қабул қилинганлигини хабар қилди.

Худди шу тарзда, Abbey (1987, 1-тадқиқот) 72% талаба қизлар ва 60% йигитлар қарама-қарши жинс вакилларидан кимдир уларнинг дўстона муносабатини жинсий ноз-карашма сифатида нотўғри талқин қилганлигини маълум қилди. Нотўғри тушунилган ўқувчилар орасида нотўғри тушунчаларнинг ўртача сони 4,8 ни ташкил этди. Ушбу натижалар одатда кўплаб оғзаки ва оғзаки бўлмаган белгиларнинг ноаниқ маъноси билан изоҳланади (P. A. Anderson, 1985; Fichten, Tagalakis, Judd, Wright, & Amsel, 1992; Kowalski, 1993).

Одамлар жилмайиш, яқин туриш, илтифот айтиш ёки қарама-қарши жинс вакилининг елкасига қоқиб қўйишда жинсий қизиқишни кўриши мумкин; аммо, улар дўстлик ёки эътибор белгиси бўлиши ҳам мумкин. Флирт сигналларининг ноаниқлиги, айниқса ўзаро алоқаларнинг дастлабки босқичларида тез-тез тушунмовчиликларга олиб келади  (Henningsen, 2004; Koeppel, Montagne-Miller, O'Hair, & Cody, 1993).

Аслида, аёллар ўзларини моҳирлик билан алдайди ва эркак дўстларининг яққол истакларига эътибор бермасликда усталар. Сурбет кишилар аёллар бу сигналларни жуда яхши тушунишлари, аммо "захира режаси" ни бузишдан қўрқиб, уларга эътибор бермасликларини таъкидлаши мумкин. Бундай ҳолда, аёл ўзини романтик деб ўйлаш учун етарлича "яхши" бўлмаган эркак дўстини атрофида ушлаб туради, шунда у ҳақиқатан ҳам хоҳлаганини топмаса, у борига барака деб, унга турмушга чиқиши мумкин. Ушбу амалиёт "маймунларнинг шохланиши" деб аталади ва баъзи норасмий сўровлар шуни кўрсатадики, унда аёлларнинг катта қисми иштирок этади:

Daily Mail газетаси томонидан 1000 та аёл ўртасида ўтказилган янги, лекин илмийлик даражаси унчалик юқори бўлмаган сўров шуни кўрсатдики, уларнинг 50%и ҳозирги никоҳи ёмон томонга ўзгарадиган ҳолат учун «захира вариант»га эга...

Daily Mail учун сўров ўтказган OnePoll.com компанияси вакилининг айтишича: «Бизнинг тадқиқотимиз муносабатда бўлган аёлларнинг 50%ида «Б режа» борлигини кўрсатиши хавотирли белгидир».

Хулоса қилиб айтганда, 2012 йилги тадқиқот шуни кўрсатдики, эркаклар ўзларининг аёл дўстларига нисбатан ўртача қизиқиш даражаси юқорироқ бўлиб, бу ниҳоят, жинслараро дўстлик мунозарасини тугатди:

1-тадқиқот натижалари шуни кўрсатадики, эркаклар аёлларга қараганда қарама-қарши жинсдаги дўстларга жисмонан ва жинсий жиҳатдан кўпроқ интиладилар, эркаклар дўстларининг уларга бўлган қизиқишини ортиқча баҳолайдилар. Ушбу натижалар эркаклар ва аёлларнинг қарама-қарши жинсдаги дўстлари ҳақидаги тасаввурлари эркаклар ва аёлларнинг жуфтлашиш стратегияларининг ривожланган структурасини акс эттиради деган умумий фаразни қўллаб-қувватлайди.

Биз бу алоқаларни дўстлар жуфтлиги мисолида қайд қилдик, шунинг учун йигитлар томонидан билдирилган юқори даражадаги қизиқиш уларнинг жавоблари аёллар билан таққослаганда дўстларнинг бошқа "тури" ҳақида бўлган жавоблари натижаси бўлиши мумкин эмас. Эҳтимол, ёш аёллар эркакларникига қараганда қарама-қарши жинсдаги дўстларга қизиқишини тан олишлари эҳтимоли камроқ, аммо бизнинг натижаларимиз дўстларни қизиқиш ва интилишда жинсий фарқлар қайд қилинган бошқа тадқиқотлар билан мос келади (масалан, Kaplan & Keys,  1997).

Хотинингизнинг эркак дўстлари бўлиши ёки бошқа йигитлар билан тасодифий, дўстона суҳбатлар ва учрашиш учун ҳеч қандай асос бўлиши мумкин эмас. Фақат зотинчалиш, орсиз, рашк нималигини билмайдиган даюс бошқа йигитлар унинг хотинига нисбатан ҳис-туйғуларни бошдан кечиришига ва у ҳақида хаёлларга берилишига эътироз билдирмайди.

Қарама-қарши жинс вакили билан дўстлик - бу зинога олиб борадиган аниқ ва инкор этилмайдиган йўлдир. Мен барча мусулмонларни, айниқса, ёшларни динсизлардан қабул қилинган бу хавфли амалиётдан бутунлай воз кечишга чақираман. Нафсни қурбон қилиш ҳар доим ҳам осон эмас, лекин буни Аллоҳ ризолиги учун қилинг, шунда У сизга буни осонлаштиради ва сизга катта ажрлар беради. Акс ҳолда, у сизнинг дунёнгизни ҳам, охиратингизни ҳам йўқ қилиши, руҳингизни, шунингдек, ҳозирги ёки келажакдаги никоҳингизни бузиши мумкин.

Муаллиф: Hud Lesprit

Абу Муслим таржимаси