Александр Лукашенко 23 апрел куни Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилотининг "глобал эпидемиологик вазиятда" иқтисодиётга бағишланган йиғилишда берган тавсияларига изоҳ бериб, "керак бўлса - биз комендантлик соати киритамиз, керак бўлса - биз шаҳар ва қишлоқларни ажратиб қўямиз", деди. Шу билан бирга, унинг фикрича, ЖССТ тавсияларини кўр-кўрона бажариш ҳам лозим эмас.
"ЖССТ таклиф этган чораларни ўрганиш керак", деб ҳисоблайди Белоруссия президенти, аммо расмийлар ўзларининг тажрибаларига асосланиб ҳаракат қилишади. «Таваккалига ва «ҳар эҳтимолга қарши қилиб қўяйлик, бундан ёмон бўлмайди» деб ҳаракат қилиш мумкин эмас. Бундан баттар-ку бўлмайди, лекин агар биз соғлом одамларни шифохонада сақласак, Худо сақласин, унда биз учун жойлар етарли бўлмайди», - деб ҳисоблайди Александр Лукашенко.
Бироқ, яқинда вирусларнинг муз саройларда учиб юрмаслиги ва агар биз уларни кўрмаётган бўлсак, демак унда улар йўқ деб гапирган Белоруссия президентининг гаплари бироз ўзгарган. Агар илгари у мамлакатда касал бўлишнинг энг юқори чўққиси ўтиб бўлинганлигини таъкидлаган бўлса, пайшанба куни бўлиб ўтган учрашувда у вазият ёмонлашиши мумкинлигини истисно қилмади. "Агар вазият ёмонлашса, мен ҳеч нарсани истисно қилмайман, ҳар қандай шов-шувлардан хавотирда бўлсангиз, биз захираларни ишга туширамиз. Бизда улар етарли", - деди у. Соғлиқни сақлаш тизимида қарийб 310 минг киши ишлайди, касалхоналардаги ўринлар умумий сони қарийб 100 минг, тест-тизимларининг мавжудлиги 25 кунгача етади, ўзимизда ишлаб чиқаришлари аллақачон йўлга қўйилган ва улар "сифатли", деб айтилди йиғилишда.
Лукашенко «ҳокимиятнинг барча вертикал кучи, барча давлат хизматчилари эпидемияга қарши курашда иштирок этишлари керак» - деди. Шу билан бирга, Белоруссия президенти мамлакатни коронавирус билан эмас, балки пневмония билан курашаётганини таъкидламоқда. «COVID-19 касаллиги биз учун жуда муҳим, аммо биз авваламбор пневмониянинг тарқалишига эътибор берамиз, чунки ҳар қандай пневмония, бу содир бўладиган COVID-19 билан кучайиши мумкин», - деди у.
Белоруссия Президенти ҳали ҳам ҳеч қандай эпидемия ўтган йили ишлаб чиқилган иқтисодий режаларни амалга оширишга халақит бермаслиги ва бундай бўлмаслиги кераклигига ишонади. «Ҳисобот маълумотларига кўра, биринчи чоракда ЯИМ 0,3 фоизга пасайган. Ялпи ички маҳсулотнинг пасайиши маъқулланиши мумкин эмас ва бўлмайди ҳам, шунинг учун биз олдимизга қўйган режаларни амалга оширишга тайёрланинг, - дея у ҳукуматни ҳайратда қолдирди. - Иқтисодиётнинг асосий тармоқлари ишини тўхтатиб бўлмайди».
Эслатиб ўтамиз, маҳаллий таҳлилчилар ҳам, халқаро ташкилотларнинг экспертлари ҳам жаҳон иқтисодиёти ва умуман, алоҳида давлатлар коронавирус пандемияси туфайли мисли кўрилмаган пасайишни бошдан кечиришига ишонишади. Турли ҳисоб-китобларга кўра, жорий йилда Белорусия ЯИМ 3 фоиздан 6 фоизгача пасайиши мумкин. Бироқ, ўтган йиллар тажрибаси шуни кўрсатадики, Белорусия ҳукумати кўпинча уларнинг режалари амалга оширилмаётганидан хижолат қилмайди.
Мажлисда иқтисодиётни давлат томонидан қўллаб-қувватлаш чоралари муҳокама қилинди. Хусусан, улар иқтисодий фаолликнинг пасайиши ва талабнинг пасайиши таъсир кўрсатган соҳаларни қўллаб-қувватлаш бўйича ҳукумат томонидан ишлаб чиқилган чора-тадбирларни кўриб чиқдилар. Белоруссия Президенти яна бир бор хусусий бизнесни қутқариш давлатнинг вазифаси эмас, балки бизнес эгаларининг ўзлари ҳал қилиши лозимлигини таъкидлади. "Ҳеч ким ҳеч кимга ҳеч нарса бермайди. Агар кимдир унга нимадир беришларини хоҳласа, уни қаердан олиш кераклигини айтсин. Биз бугун зўриққан одамлардан олиб, бугунги кунда бекорчи ўтирганларга берамизми? Бундай бўлмайди”- деди у. Олинган маълумотларга кўра, кимни қўллаб-қувватлашни ва кимни қўллаб-қувватламасликни маҳаллий ҳокимият идоралари ҳал қилади.
Экспертлар ва жамоатчилик ҳукуматнинг иқтисодиётни қўллаб-қувватлаш режаларини фақат очиқ айтилган гаплар бўйича баҳолайдилар. Эҳтимол, Белорусия иқтисодиётининг мега-барқарорлиги ҳақидаги мақтанчоқ баёнотларга қўшимча равишда, реал муаммолар ҳақида гап бор эди. Шундай қилиб, мутахассислар хизмат кўрсатиш соҳасининг (туризм, умумий овқатланиш, кўнгилочарликлар соҳаси, кўргазма тадбирлари ва бошқалар) чуқур пасайишини таъкидламоқда. Уларнинг аксарияти ёпилишга мажбур бўлади, бу ишсизликнинг кўпайишига, аҳолининг даромадлари даражасининг пасайишига олиб келади. Талабнинг пасайиши билан якка тартибдаги тадбиркорлар даромадларини йўқотадилар. «Ҳар бир тадбиркор учун бевосита йўқотиш бир киши учун 600 долларни ташкил этади. Асосий масса май ойи ҳалокатли ҳолатга келади. Тўловларни амалга оширмаслик инқирози бошланади ва ҳеч ким ёрдам кута олмайди”, - дейди ушбу мавзу бўйича «Перспектива» якка тартибдаги тадбиркорлар уюшмаси раҳбари Анатолий Шумченко. Сўнгги пайтларда, IT-саноатининг энг бой ва рағбатлантирувчи ички талаби пасайиш билан дуч келмоқда: хорижий буюртмалар сони кескин камайди, баъзи корхоналар ишчиларни оммавий равишда ишдан бўшатишмоқда. Кўринишидан, давлат ҳатто инқирозлар ва эпидемияларсиз ҳам паст самарали ва муаммоли бўлган давлат секторини қўллаб-қувватлашни давом эттирмоқчи.
