loader
Foto

Атеистик Хитой уйғурларни экстремист ва террорчи деб атайди

Шинжонда одамларни юзидан таниб оладиган камералар орқали кузатув, паспортни мусодара қилиш ва ҳамма жойда хавфсизлик хизмати мавжуд бўлган кенг қамровли тармоқ ўрнатилди. Хитойдан ташқарида яшовчи уйғурлар ҳам Шинжон полициясидан таҳдидли қўнғироқлар олгани ҳақида хабар беришмоқда. Шунингдек, Хитойнинг иловаларда жосуслик дастурлари ёрдамида уйғурларнинг мамлакат ичкарисида ва чет элдаги ҳаракати ва суҳбатларини кузатиб бораётгани ҳақида маълумот пайдо бўлди.

The Epoch Times газетасининг ёзишича, Сан-Францискода жойлашган Lookout киберхавфсизлик ширкати томонидан чоп этилган тадқиқотда 2018 йилдан бери кўплаб уйғур тилидаги Android иловалари жосуслик дастурлари билан зарарланганини даъво қилмоқда. Нашрнинг ёзишича, аниқланган жосуслик дастури хакерларга фойдаланувчининг жойлашуви, контактлари, қўнғироқлар тарихи, матнли хабарлари ҳақидаги маълумотларни тўплаш имконини беради, ҳаттоки суратга олиш ва қўнғироқларни ёзиб олиш имконини беради.

Lookout тадқиқотчиларининг таъкидлашича, жосуслик дастурлари "диний экстремизм ёки сепаратизм белгиларини" аниқлаш учун қўлланиши мумкин.

"Бу кампания биринчи навбатда Хитойдаги уйғурларга қаратилганга ўхшайди. Аммо биз Шинжондан ташқарида мусулмонлар ва уйғурларга нисбатан кенгроқ таъқиб қилинаётганига оид далилларни топдик", — дейилади ҳисоботда.

Бу даъво, албатта, Хитойнинг АҚШдаги элчихонаси томонидан "ёлғон" деб рад этилган.

«Сибирь.Реалии» хабар берганидек, америка Коммунизм қурбонлари хотираси жамғармаси уйғурлар учун лагерларда содир бўлаётган воқеалар ҳақида ҳисобот эълон қилди. Бу номаълум хакер Шинжон полициясининг ички компьютер тармоқларига кирганидан кейин содир бўлди.

Жорий йил бошида АҚШ Хитойни Халқаро Меҳнат Ташкилотининг (ХМТ) йиллик ҳисоботида қайд этилганидек, Шинжондаги ирқий ва диний камситишларга барҳам бериш учун чора кўришга чақирган эди. 10 февраль куни Халқаро меҳнат ташкилотининг Конвенсия ва тавсияларни қўллаш бўйича эксперт қўмитаси томонидан эълон қилинган 2022 йил ҳисоботида Хитой "сиёсий қайта тарбиялаш" учун касбий таълим ва реабилитация марказларидан фойдаланаётгани айтилади. Ҳисоботда уйғурлар ва бошқа мусулмон озчиликлар томонидан Шинжондаги қишлоқ хўжалиги ва саноатда мажбурий меҳнатдан кенг фойдаланишни ўз ичига олган "кенг тарқалган ва тизимли" дастурга эътибор қаратилади.

"Шинжондаги 13 миллионга яқин этник ва диний озчиликлар ижтимоий назорат қилиш, маданияти ва ўзига хослигини ўзлаштириш мақсадида этник ва диний мансублиги асосида таъқиб қилинмоқда", деди Брюсселда жойлашган Халқаро касаба уюшмалари конфедерацияси (ITUC) 870 саҳифали ҳисоботда.

ITUC маълумотларига кўра, Пекин уйғурларни экстремист ва террорчи деб атайди ва 1,8 миллионга яқин уйғур ва бошқа миллатга мансуб мусулмонлар сақланаётган мажбурий меҳнат лагерларини ўз ичига олган бостиришни "қашшоқликка қарши кураш", "касб-ҳунар ўргатиш", "меҳнат орқали қайта тарбиялаш" ва "деэкстремизация" деб атайди.

Ташқи алоқалар кенгаши (CFR) маълумотларига кўра, 2017-2021 йилларда бир миллиондан ортиқ мусулмон уйғур коммунистик режим томонидан қамоққа ташланган ва бу этник озчиликнинг жуда кўп вакиллари қаттиқ кузатув ва мажбурий стерилизацияга учраган.