loader

ОЛТИНЧИ САЛИБ ЮРИШИ

Насроний салибчиларнинг 1228-1229 йилларда мусулмонларга қарши олиб борган юриши. Бу юриш бошқаларидан бутунлай ўзгача ўтди. Мақсади Қуддусни қайтариб олиш бўлгани ҳолда юриш ташкилотчиси - Олмония императори ҳамда Неапол ва Ситсилия қироли бўлган Фредерик Иккинчи шунга эришиш учун ўзига хос бир ғалати йўл танлади. Аслини олганда Қуддус подшоҳининг Иоланде исмли қизига уйланган бу якка ҳоким мусулмонлар ихтиёридаги шу шаҳарга даъвогарлик қилишга ҳақли эди, дейиш жоиз. У арабларни дўст билар, араб маданиятидан завқланар, атрофига араб файласуфлари, табибларини тўплаган, ўзи эса асосан Ситсилияда турар ва мутаассибликдан йироқ эди. Салиб юришига бошчилик қилишни Папа ундан илтимос қилди. Фредерик розилик берди, лекин йўлда бетоб бўлиб, уйига қайтди; иккинчи уринишни эса ўз нуқтаи назаридан келиб чиқиб кечиктирди.  Таъна ва насиҳатлари  Фредерикнинг бир қулоғидан кириб, иккинчи қулоғидан чиқиб кетаётганидан ташвишга тушган Папа уни черков марҳаматидан маҳрум этди. Ниҳоят Фредерик юришга жазм қилганига шу вазият сабаб бўлгани эҳтимолдан холи эмас. У жимгина ҳамма нарсасини йиғиштириб, ҳали ҳам Султон Салоҳиддиннинг невараси Комил ҳокимлик қилаётган Миср томон йўлга чиқди. Комилнинг иккита амакиваччаси - шомлик айюбийлар эса ўз амакиларига қарши курашни давом эттираётган эдилар. Шунинг учун у Фредерик Иккинчи билан иттифоққа киришиб, унга Қуддусни ва учинчи салиб юриши қатнашчилари қўлга киритган Аккрадан бошланувчи йўналишдаги ерларни ҳам беришни ваъда қилди. Фақат бир шарт биланки, шомлик айюбийларга қарши курашда Фредерик унга мададкор бўлади. Фойдали шарт қабул қилинди: Фредерик Иккинчи Қуддусга эга бўлди, Комил эса рақиблари устидан ғалаба қозонди. Комилнинг мазкур битимдаги мавқеи олийжанобликка кўп ҳам тўғри келавермасди, бу аслида ишга хиёнат бўлгани сабабли уни оқлаш қийин.  Чунки Салоҳиддиннинг невараси бобосига қанчалар қимматга тушган нарсани оппа-осон ҳадя қилиб юборавергани ғайритабиий туюларди. Яна ўн етти йилдан кейин Комил авлодининг вакили Султон Комил Хоразм туркларининг тарқоқ кучлари билан биргаликда жанг қилиб, улар ёрдамида яна шаҳарни қайтариб олди. Шу билан мусулмонлар орасида Байт ул-Муқаддас номи билан маълум бўлган Қуддус 1246 йилда яна Ислом ихтиёрига ўтди.

СЎНГГИ ЯНГИЛИКЛАР