Рус православ черковида "азобларни (ва ўлимни) йўқ қилишнинг чексиз истаги" танқид қилинади ва мияга чиплар ўнатишга мораторий таклиф қилади.

Биоэтика бўйича Синодал комиссия котиби, протоиерей Александр Абрамовнинг фикрича, мияга чиплар киритилиши кўплаб ножўя таъсирларга эга, шунинг учун бундай аралашувларга мораторий қўйиш зарур, деб ёзади РИА Новости.

Сешанба куни америкалик тадбиркор Илон Маск биринчи одам Neuralink имплантини олгани ва унинг аҳволи яхши эканини эълон қилди. Унинг аниқлик киритишича, янги қурилма Telepathy («Телепатия») деб номланади, у эгасига фикр кучидан фойдаланган ҳолда смартфон ёки компьютерни бошқариш имкониятини беради ва биринчи навбатда оёқ-қўлларини ишлатиш қобилиятини йўқотган одамлар учун ишлаб чиқилган.

"Neuralink дан ташқари, инсон миясига турли функцияларга эга чипларни жойлаштирган ўнга яқин корпорациялар мавжуд. Маск шунчаки жуда машҳур бўлгани учунгина қизиқ", — деди Абрамов «РИА Новости»га.

"У ишбилармон ҳам бўлиб, товарларни сотиш билан шуғулланади ва бундай технологиялар унинг хавфсиз ва шифобахш еканлигини исботлайдиган тадқиқотчилар меҳнатининг натижаси бўлиши керак. Ҳозиргача биз кўрган нарсалардан, жумладан Neuralink уринишларида жуда кўп ножўя таъсирлар мавжуд: касалликлар, эпилепсия, дастурий таъминотни янгилай олмаслик ва бошқалар. Ҳатто техник маънода ҳам самарадорлик исботланмаган", - дея қўшимча қилди протоирей.

Унинг сўзларига кўра, мия соҳасига аралашув ҳолатлари "ҳар доим мутлақо спекулятив хусусиятга эга".

«Нима учун мия ярим қобиғининг у ёки бу қисмининг қўзғалиши у ёки бу натижага олиб келиши аниқ эмас. Шунинг учун, мен мияга бундай тадқиқотлар ва аралашувлар масъулиятсиз, экспериментал ва ахлоқий меъёрлар билан чекланмаган - ва шунинг учун мораторий қўйилиши лозим деб ҳисоблайман, чунки бизнинг мамлакатимизда, масалан, эмбрионга шу мақсадда аралашув, унинг генетик таҳрири тақиқланади», - таъкидлади агентлик суҳбатдоши.

Зеленоград архиепископи Савва (Тутунов) шунингдек, Москва Патриархати маъмурияти ўринбосарини "одамни ўзгартиришга уринишлар" га "ақл ва эҳтиёткорлик билан" ёндашишга чақирди.

"Гап нейрочипнинг мақсади оёқ-қўлларини йўқотган ёки фалаж бўлган одамга ташқи қурилмаларни бошқаришга ёрдам бериш бўлган вазият ҳақида кетяпти. Ва сиз ниятнинг яхшилиги ҳақида баҳслаша олмайсиз. Агар биз шундай қийин вазиятга тушиб қолган бўлсак, ҳар биримиз қандай танлов қилишимизни айтиш қийин. Бироқ, ҳар доим савол туғилади: илм-фанда, жамиятни ташкил этишда инсон азобини енгиллаштириш учун кесиб бўлмайдиган чизиқ қаерда? – деб ёзди у телеграм-каналида.

Унинг сўзларига кўра, "савол жуда илоҳийдир: азоб-уқубатларни (ва ўлимни) йўқ қилиш учун чексиз истак инсон қадр-қиммати ва эркинлигини йўқ қилишга - Худонинг бу инъомларини рад этишга олиб келмайдими?"

Унинг таъкидлашича, азоб-уқубат ва ўлим инсон учун "фақат Масиҳнинг тирилишида иштирок этиш орқали" ва "ер юзидаги ҳаётдан абадий ҳаётга ўтиш орқали ўлим орқали" енгиб ўтиш мумкин.

"Инсон саъй-ҳаракатлари билан азоб ва ўлимни йўқ қилишга уринишлар инсониятнинг бир қисмини йўқ қилишга олиб келади. Буларнинг барчаси биз инсон азобини камайтиришга ҳаракат қилмаслигимиз керак дегани эмас, чунки пенициллиннинг кашфиёти ёки трансплантация билан боғлиқ ихтиролар уни камайтирди. Аммо одамни ўзгартиришга уринишларга катта ақл ва эҳтиёткорлик билан ёндашиш керак", — дея хулоса қилди иерарх.

Сешанба куни NeuroNet ("Неуронет") миллий технология ташаббусининг бозор эксперти Владимир Козлов «РИА Новости»га Neuralink нейрочипини имплантация қилиш технологияси кўплаб саволлар туғдиришини айтди, чунки у Австралиянинг Synchron компаниясининг ўхшаш имплантига қараганда инсон мияси учун хавфсизроқ кўринади, сабаби мия ичидаги тарғибот сенсори жараёнида баъзи юзаки жойларга озгина зарар етказиши мумкин. Унинг таъкидлашича, Synchron чипни биринчи бўлиб жойлаштиргани йўқ. 2022-йилда Synchron америкалик беморга биринчи марта нейрон интерфейсни жойлаштирди.

2024 йил январ ойида Рус православ черковининг биоэтика бўйича синодал комиссиясининг веб-сайтида туғилиш, контрацепция, нафсини тийиш мавзуларини акс эттирувчи биоэтика масалалари бўйича рус православ черковининг расмий позициясини, диагностика ва даволашнинг генетик усуллари, клонлаш, трансплантология, ўлим, гомосексуаллик, транссексуализм, шахсий маълумотларни ёзиб олиш ва қайта ишлаш технологияларини белгилайдиган ҳужжатлар тўплами нашр этилди, "Черков ва илмий дунёқараш", шунингдек, "Олимларнинг тадқиқот натижалари учун масъулияти" бўлимлари мавжуд.

 «Биоэтика — руководственные документы Русской православной церкви» нашри рус православ черкови тарихининг бутун замонавий даврини қамраб олади - у 1989 йилдан бошлаб ҳужжатларни ва фақат энг юқори таълим аҳамиятига эга бўлган ҳужжатларни, яъни Патриархнинг баёнотлари, Епископлар Кенгашлари, Муқаддас Синод қарорларини тақдим этади.