Қул ёки чўрининг ўз хўжайини билан маълум ҳақ эвазига озод бўлишга келишуви «мукотаба» дейилади. Мукотабага рози бўлган хўжайин қулга васиқа ёзиб бериб, келишилган маблағни ишлаб топиб келиши учун уни эркин қўяди. Агар қул ўзи айтган муддатда келишилган маблағни ишлаб топиб келолса озод қилинади, акс ҳолда қуллигича қолаверади.
