Ислом фиқҳида бир ҳукмни чиқаришда мужтаҳид ўзининг шахсий фикри ва иродаси билан иш кўриши «раъй» дейилади. Ўз вақтида тўғри йўлдаги халифалар, баъзи саҳобалар, ҳатто айрим машҳур олимлар ҳам ўз шахсий раъйларига асосланиб ҳукм чиқаришган. Бир асрда яшаган жамики мужтаҳидларнинг раъйи «ижмоъ», баъзи мужтаҳидларнинг хусусий раъйи эса «қиёс» дейилади.
