Россияга келган ковид штамми бизни украиналик «фоҳишалар» ҳақида эслашга мажбур қилди
Россияга ковиднинг янги штамми келди. Афтидан, у аввалгисидан кўра хавфлироқдир. Ҳозиргача шифокорлар тиббий ёзувларда ушбу касалликни мамлакатимиз ЎРВИ учун стандарт қисқартма билан белгилайдилар, бу номсиз бир ўткир вирусли инфекцияни англатади.
Россияда ЎРВИ дан ўлганлар сони ҳақида охирги марта ноябр ойининг охирида эълон қилинган. Ўшанда бир ҳафта ичида 90 киши вафот этганди. Бу кўп эмас. Пандемия пайтида ҳисоб-китоб кунига юзлаб кишини ташкил қиларди.
Шифокорлар ўлим даражасидан хавотирда эдилар. Мамлакатимизда бу ҳолатлар сони ҳали ҳам оз: ҳар минг аҳолига бир кишидан кам бўлишига қарамай, касаллар вафот этяпти. Бундан ташқари, улар касалхоналарга ЎРВИ билан мурожаат қиляпти, лекин юрак тўхташи, гангрена ва бошқа сабабларга кўра ўлишяпти.
Шунинг учун маълумот ёпиқ, чунки ҳозиргача ЎРВИ ва ўлим сабаби ўртасида тўғридан-тўғри боғлиқлик йўқ. Аммо ҳаёт учун хавфли асоратларни ривожланишига сабаб бўлган вирус эканлиги ҳақидаги вариант рад қилинмади.
Хавотирланишнинг яна бир сабаби шундаки, бизга келган инфекция билан касалланганларга (улар ҳали бунинг номини ҳам ўйлаб топмаганлар) дори-дармонлар ёрдам бермайди. Ҳароратни пасайтирувчи воситалар негадир иссиқликни туширмаяпти, беморнинг юраги қизиб кетган қонни ўтказа олмаса, тўхтайди.
Антибиотиклар ҳам қутқармаяпти.
Антибиотиклар тўсатдан ёрдам бермай қўйиши мумкинлиги 1994 йил Москвада маълум бўлганди. Ўшанда пойтахтнинг деярли ҳар бир кўчасида турган Украинадан келган "ишбилармон аёллар" цифран-500 ҳам даволай олмаган гонорея штаммини тарқатишди. Бу бошқа барча штаммлардан ёрдам берди, лекин бунисига қарши эмас. Венерологлар ўн минглаб ғазабланган фуқароларга тезкор ёрдам кўрсатиб, оёқларида зўрға турарди.
Кейин улар янги антибиотикларнинг бутун бир қаторини ўйлаб топдилар. Биз уларни санаб ўтирмаймиз. Кимга керак бўлса, билиб олади.
ЎРВИ (ва энг илғор тури сифатида ковид) га келсак, шифокорлар юз йилдан кўпроқ вақт давомида антибиотиклардан принципиал равишда фойдаланиш керакми ёки йўқми деб баҳслашмоқда. Чунки 5 миллиондан ортиқ одамнинг ҳаётига зомин бўлган афсонавий «испанка» гриппи давридан бери бу миллионлар нимадан вафот этгани ҳақида мунозаралар бўлиб ўтди: гриппнинг ўзиданми ёки даволаш усуллариданми.
Янги штаммга дуч келган шифокорлар ўз баҳоларида жуда эҳтиёткор бўлишади. Улар вирус қон томирларига уриш эҳтимоли кўпроқ эканлигига эътибор беришади. Шунинг учун, агар инфекция белгилари мавжуд бўлса, сиз қон томирларига салбий таъсир кўрсатадиган ҳар қандай нарсадан: ёғли овқатлар, спиртли ичимликлар, чекишдан воз кечишингиз керак.
Сатурацияни ўлчаш керак, бармоқ устига қўйилган ўлчаш мосламасининг таблосидаги рақам 95 дан паст бўлмаслиги керак. Ва агар пульсоксиметр 93 ни кўрсатса, дарҳол тез ёрдам чақиринг. Бу ўпканинг шикастланиши бошланганлигини англатади.
Шифокорлар грипп билан оғриган беморларда илгари бўлмаган яна бир аломат — депрессив ҳолатни аниқладилар. Одатда, ҳароратнинг ошиши билан депрессия эмас, ҳаяжон характерлидир. Депрессия белгилари- босинқираш, яшашни истамаслик ва ҳоказо – вирус ошқозон ости безини юқтирганлигини кўрсатиши мумкин. Банан ошқозон ости безини қўллаб-қувватлашнинг энг яхши усули ҳисобланади.
БМТ Бош котибининг собиқ маслаҳатчиси, БМТнинг биологик ва кимёвий қуроллар бўйича комиссияси аъзоси Игор Никулин Россияга келган янги вирус сунъий келиб чиқиши ҳақидаги фикрга қўшилади.
- Табиий муҳитда вирус ковид билан бўлгани каби тез мутацияга учрай олмайди. Янги штамм шифокорлар томонидан ковид-19 га қарши курашда қўлланиладиган дорилар ва вакциналарга чидамли бўлиб, у аллақачон касал бўлганларга таъсир қилади. Ҳозир Россияга олиб кирилаётган ушбу вирус Украина ҳудудидаги АҚШ биологик лабораторияларида яратилганига ҳамма нарса жуда ўхшайди", - деди микробиолог ва дипломат «Свободная Пресса» га.
90-йилларда Москвадаги ғайриоддий гонорея ҳақидаги ҳикояга қайтсак: ўшанда ҳам унинг лабораториядан келиб чиқиши ҳақида тахмин бўлганди.
Шуни таъкидлаш керакки, янги ковид мутациялари нафақат Россияда пайдо бўляпти, бошқа мамлакатлар ҳам бу муаммодан хавотирда. Жорж Мейсон институти (АҚШ) профессори Анча Баранова Америка матбуотида ниқоб режимини қайтариш таклифлари билан фаол чиқиш қиляпти.
Мавзу аллақачон Жаҳон Соғлиқни сақлаш ташкилоти томонидан кўриб чиқилмоқда. ЖССТ янги пандемияни кутмайди, балки ковиднинг мутацияга учраган штаммларидан ўлимнинг юқори даражасига ҳам эътибор беради.
