Россия разведка хизматларининг улкан муваффақиятсизлиги ва Путиннинг юзига зарба бўлган Москвадаги ИШИД террорчилик ҳужумидан сўнг, Кремл раҳбари қўрқоқча ғойиб бўлди ва деярли бир кундан кейин ёлғон баёнот билан пайдо бўлди, унда у кулгили тарзда ҳаракат қилди. (Украинани айблаш). Бироқ, бундай хатти-ҳаракатлар рус диктатори учун анъанавий, деб ёзади Британиянинг The Economist журнали.
"Путин ғалабаларни яхши кўрадиган, яхшиси уюштирилган ғалабаларни яхши кўрадиган одам. Сохта сайлов ғалабаси ортидан ажойиб концерт. 9 май куни ҳаяжонли нутқ. Хоккей ўйинида саккизта гол. Диктатор режалаштирилмаган муваффақиятсизликларга баттарроқ дош бериб, ғойиб бўлишни афзал кўради. 2000-йилда у Курск сув ости фожиаси муносабати билан нутқ сўзлай олмади. 2004 йилда Бесландаги мактабга муваффақиятсиз ҳужумдан сўнг бир кундан кўпроқ вақт чиқмади, яшириниб олди, гаровга олинган 186 нафар бола ҳалок бўлди. Ўтган йили Пригожин ва унинг ёлланма аскарлари тўдаси Москвага йўл олди, Путин аввалига ҳеч қаерда кўринмади”, деб ёзади журнал.
Москвадаги Крокус Сити Холлда катта разведка ишламай қолгани ҳақидаги қисқа хабар билан телевидениега чиқиш учун унга 19 соат керак бўлганида, у ўзига таниш васвасга тушиб қолди.
Мурожаатнинг ўзи унчалик таъсир қилмади - Путин бемаънилик билан Украина оқ Renault Symbolда Россиядан қочишга уринган террорчилар учун чегарада "ойна" очганини айтди. Шу билан бирга, Россия диктатори ҳужумда бевосита Украинани айбламади ва буни амалга оширганини айтган “Исломий давлат” гуруҳи ҳақида ҳеч нарса демади.
Қисман, Путиннинг Украинага тўлиқ жавобгарликни юклашни истамаслиги АҚШ ҳукумати бундай даъвога путур этказиши мумкин бўлган разведка маълумотларига эга эканлигидан хавотирни акс эттириши мумкин. Эҳтимол, Россия президенти унинг хавфсизлик хизматлари Американинг 7 март куни бўлажак ҳужум ҳақидаги огоҳлантиришларига жавоб бермаганидан хижолат чекаётгандир.
Дарҳақиқат, ҳужумдан уч кун олдин Путин разведка маълумотларини "шантаж" деб рад этди.
Ҳокимият жавобгарликка тортилиши мумкин бўлган мамлакатда бундай хато оқибатларга олиб келади. Россия бундай давлат эмас. Шундай бўлса-да, бу ҳужум Путин ва унга қарам бўлган хавфсизлик хизматларининг обрўсига зарба бўлади. Камида 137 кишининг ҳаётига зомин бўлган ҳужумнинг услуби тез орада унутилмайди.
Москванинг шимоли-ғарбий қисмида жойлашган ҳашаматли муассасанинг бепарво хавфсизлиги ҳақида кўплаб саволлар туғилади. Хавфсизлик хизмати нима учун зудлик билан жавоб бера олмагани номаълум. Терактдан ўн кун олдин Крокус Сити Холледа бўлиб ўтган шоу продюсери ўша пайтда залда 200 нафар қўриқчи бўлганини таъкидлади. Ҳужумнинг баъзи ноодатий жиҳатлари - жиҳодчилар деб тахмин қилинганлар учун қотиллар тирик қолиш ниятида бўлган кўринади - ҳужумда Россия тузумининг бир қисми иштирок этган бўлиши мумкинлиги ҳақидаги фитна назарияларини келтириб чиқарди. Яна ишонарли тушунтириш шуки, исломий террорчи гуруҳ Россиянинг чалғитувчи уруш шароитлари, этник зиддият ва иқтисодий қийинчиликлардан фойдаланган.
Москва шаҳри Марказий Осиёдаги асосан мусулмон бўлган собиқ Совет республикаларидан камбағал муҳожирлар орасида жиҳодчиларни ёллаш учун яққол имконият яратади. Норасмий маълумотларга кўра, Россияда биргина Тожикистондан 8 миллионга яқин муҳожир истиқомат қилади.
Бу муҳожирлар уруш давридаги иқтисоддаги муҳим тишли бўлиб, россияликлар истамайдиган кам маошли ишларни, масалан, йўлларни тозалаш ёки энг кам иш ҳақи қурилишини тўлдирмоқда. Аммо этник низолар кучайиб бормоқда. Путин 29-феврал куни “Иттифоқ ҳолати”даги нутқида бу масалага қийшиқ тарзда тўхталиб, ўзининг аввалги миллатчилик риторикасини пасайтириб, Россиянинг “кўп миллатлилигини” таъкидлади.
Кремл, шубҳасиз, Москва терактини мамлакат ичидаги винтларни янада кучайтириш учун баҳона сифатида ишлатмоқда. Унинг энг содиқ тарафдорларидан баъзилари Россияда терроризм учун ўлим жазосига қўйилган мораторийни тўхтатишга чақирган. Бу таҳдид Кремлнинг режим мухолифларига нисбатан бу ёрлиқни қўллаш янги одати нуқтаи назаридан алоҳида аҳамият касб этади.
Россиянинг йирик шаҳарларида масжидлар ва ётоқхоналарга рейдлар ўтказилаётгани туфайли муҳожирлар жамоалари аллақачон босимни ҳис қилмоқда. Аммо Украинани айблаш ташвиқот аҳамиятига эга ва меҳнат муҳожирларига таҳдид иқтисодий хавфлар билан боғлиқ.
Украина разведкасидаги манбанинг айтишича, у айбни ўзгартириш учун асоссиз далиллардан фойдаланиб, шунга ўхшаш саъй-ҳаракатлар кучайишини кутмоқда.
"Балки улар ҳам Францияни айблай бошлашар. Охир-оқибат террорчилар Ренода қочиб кетишди", - дея ҳазил қилади у.
